Snuwklökskes op den Breemortel ....

'Snuwklökskes op den Breemortel' dat is een lied, waarin gezongen wordt over de sneeuwklokjes op de Breemortel. De schrijver van het lied kennen we nog niet. De sneeuwklokjes wel. En die sneeuwklokjes staan al vele jaren rondom de boerderij aan de Breemortelweg, waar Bijzonder Brabants komt. Dat zal wel wat gaan veranderen.

Als mensen ons vragen, waar wij onze boerderij beginnen, dan hoeven we maar 1 ding te vertellen. Het is de boerderij aan de Breemortelweg, waaromheen het in de winter krioelt van de sneeuwklokjes. Al deze sneeuwklokjes hebben we te danken aan Jan van der Burgt, die tot enkele jaren gelden op deze plek heeft gewoond. Duizenden, tienduizenden of misschien wel honderdduizend knolletjes zijn om de boerderij gepoot.

Met onze plannen om de boerderij terug te gaan bouwen in de stijl van de oorspronkelijke boerderij uit 1880 zullen vele sneeuwklokjes verdwijnen. Maar gelukkig zijn er vele tuinliefhebbers in Deurne en omgeving die gevraagd hebben of ze wat van die mooie sneeuwklokjes mochten hebben. En dat mocht, want dan kan op een andere plek van de sneeuwklokjes genoten worden. Zo zullen ze straks te bewonderen zijn in de pluktuin in Vlierden, de Ossenbeemd in Deurne en bij vele leden van Groei en Bloei, die op zaterdag 7 februari vele knolletjes hebben uitgedaan.

Niet alle sneeuwklokjes zullen verdwijnen. Zo zullen we alles in het werk stellen om een viertal linden van meer dan 100 jaar oud te behouden. De sneeuwklokjes daaronder kunnen mooi blijven staan.
Sinds deze week weet ik iets bijzonders over de bloemen van de sneeuwklokjes. De bloem lijkt wit doch is feitelijk kleurloos. Een fijngeknepen bloemblad blijkt glashelder te zijn, doordat de luchtbelletjes tussen de bladcellen dan weggeperst zijn. Het is deze lucht die het invallende licht in alle richtingen weerkaatst, waardoor de mens het als wit waarneemt.

Van de vorige eigenaar hebben we een lied gekregen, dat over de sneeuwklokjes op de Breemortel gaat. Een mooi lied, waarvan we jammer genoeg de tekstschrijver niet kennen, die ongetwijfeld iets had met de Zeilberg gezien het dialect. Als iemand de tekstschrijver kent, dan horen we dat graag.
Onderstaand het lied.

Snuwklökskes op den Breemortel...
Melodie: De sneeuwwals....

REFREIN
Ik vein snuwklökskes altijd zo mooi
In het wit mi gruun, nooit in blauw of rooi
Ze zijn de lente, goan daorin veurop
Als ut buiten nog vriest dan ziede al hunne kop

COUPLETTEN
Ellek jaor dan denk ik vruug
Goh ik ben de winter muug
Heur ik vuggelke dè fluit
Dan heb ikkum er nie mir uit
Kiek oft gras al gruner wordt
En of dè de naacht opkort
Mer zie ik  snuwklökskes stao
Jao dan vuul ik de lente jao......

Kiek 'ne krokus in het gras
En aaw weefke zonder das
En de kiep kakelt weer rond
Ginne vorst mir in zun kont
't Zunneke schijnt ok wir echt
Snuw die smelt mer ut gi slecht
Ik kiek alles uit de grond
En mun hartje zeengt, open mond .....

Dan kuir ik de Zeilberg rond
Kiek waor dè ge vurrig jaor stond
Alling wei mi klökskes, ja krek
Op den Breemortel, ik wor gek
De weind zeucht dur di gewas
En ge heurt van aander ras
De snuwklökskes bluie wir
Mer ze luie nie of nie mir.....

Land (bouw) op boerderij de Breemortel

De dagen worden langer en het was mooi droog weer deze week. Prima omstandigheden om te slopen en op het land te werken. Daarnaast de eerste kennismaking met drie vierdejaarsstudenten van de HAS met hun docent.

De vergunning aanvraag voor de bouw van een nieuwe authentieke Brabantse langgevelboerderij in de stijl van 1880 loopt. De eerste gesprekken met architect, aannemer, E (lectriciteit) installateur en W (verwarming) installateur zijn achter de rug. Allemaal lokale ondernemers, die zelf hun vak verstaan en die met ons meedenken om boerderij de Breemortel naar onze wensen te maken. Daarnaast bereiden we de sloop voor van de oude boerderij. Deze week zijn de asbest golfplaten van de aanbouw verwijderd en zijn de voorzieningen voor een bouwaansluiting met elektriciteit en water gerealiseerd.

Op woensdagmiddag hebben we kennis gemaakt met de docent en drie afstudeerders van de HAS in Den Bosch, die een bedrijfsopdracht voor Bijzonder Brabants gaan uitvoeren. Zij gaan het nodige onderzoeken om de teelt van bijzondere Brabantse groenten dit voorjaar te starten en te begeleiden. Onder het genot van een kop koffie en appelgebak hebben we we met Peter van Schie uit DenBosch (docent), Christa Craenen uit Echt (studierichting Tuin- & Akkerbouw), Marcel Roefs uit Oirschot (studierichting Bedrijfskunde & Agribusiness) en Remco Wienen uit Posterholt (studierichting Bedrijfskunde & Agribusiness) de actuele situatie van Bijzonder Brabants besproken en de plannen. Alle vier mensen met ervaring in de akker en tuinbouw, die nu ingezet kan worden. De komende 20 weken zullen zij Bijzonder Brabants verder mee laten 'groeien'. Ik heb er zin in.

Het voorjaar is in aantocht en het land is deze week goed opgedroogd. De eerste grondbewerking is
uitgevoerd op boerderij de Breemortel.  In december hebben we het stro van de hooizolder gehaald en op het akkerland uitgereden. Deze week is het stro met de schijveneg met de grond vermengd. Zo kan de organische stof  verteren en beter opgenomen worden in de grond. Het begin is gemaakt om de grond klaar te maken voor de Bijzondere Brabantse groenten.

De buurt op de koffie

Vanaf 1 december zijn we regelmatig aan het werk op onze nieuwe boerderij aan de Breemortelweg. Daarnaast is het druk plannen maken voor de teelt van bijzondere groenten, inrichting van het landschap en de sloop en herbouw van de Brabantse langgevelboerderij. Op zaterdag hebben we de buurt op bezoek gehad.

In de uitnodiging hadden we al vermeld, dat we een langgevelboerderij willen terug bouwen. De boerderij wordt gebouwd in de stijl van de boerderij die rond 1880 op die plek is gebouwd door Judocus Crooijmans, die getrouwd was met Petronella van Bommel. Naast het oude schilderij van de vroegere boerderij hebben we de schets van de nieuwe boerderij laten zien.

De bestaande boerderij met de Franse kap hebben ze nog een keertje van binnen kunnen aanschouwen. Mooi was het hoe diverse mensen zich nog herinneren, dat ze vroeger mee stro op de zolder hadden gedaan. Het was een gigantisch grote zolder en de zolder was nooit leeg. Dat verklaard ook, dat we bij het leeg maken van de zolder nog schoven vonden met stro van meer dan 50 jaar oud.

Het concept landschapsplan hebben we ook laten zien, dat tot stand is gekomen met inbreng van van de Vorst bomen en het Brabants Landschap.  De naar verwachting wel 100 jaar oude lindebomen aan de kopse kant van de boerderij gaan we proberen te behouden. Daarvoor willen we de boerderij op een meter verder van de lindebomen af herbouwen, zodat de wortels niet beschadigd worden met de bouw. Daarnaast komt er een ouderwetse boomgaard met hoogstambomen naast de boerderij aan de weg. Daaronder kunnen de schippen en enkele dieren rond scharrelen. Om het hele perceel komt een mooie Brabantse heg met gevarieerde beplanting. In de heg en in de grond komt gaas om de groenten voor de konijnen te beschermen.

In het landschap willen we ook de Peelrandbreuk zichtbaar gaan maken met daarop een pad, dat de naam Peelrandbreukpad krijgt. De laatste weken heb ik veel informatie verzameld over de Peelrandbreuk. Zo heb ik in Gemert een lezing bijgewoond over het project Breuken Beleven in Gemert Bakel. Inmiddels heb ik ook met het waterschap contact over de mogelijkheid of zij mogelijk met peilbuizen kunnen helpen om de ligging exact te lokaliseren. De buren hebben allemaal ervaring met de Peelrandbreuk. Zo kon de ene makkelijk een zwembad realiseren zonder bronnering en de ander moest bij de bouw van de kelders voor de ligboxenstal vele bronneringspompen gebruiken. Dus tussen die twee buren ligt de Peelrandbreuk in ieder geval.

De buren hebben ook kennis kunnen maken met bijzondere Brabantse groenten. Zo kon ik de Gele Friese koolraap, aardpeer, zwarte rammenas, Belgische witte winterwortel  en de pastinaak laten zien. En van de pastinaak had ik een pastinaaktaartje gebakken wat geproefd kon worden. 

Het was fijn om de buurt te ontvangen en over onze plannen te vertellen. Ook de bereidheid om mee te denken en af en toe wat hand en spandiensten te verlenen is groot. Wij zullen ons best doen om om iets moois te realiseren aan de Breemortelweg, waar de buurt van mag genieten en hopelijk vele andere van kunnen gaan proeven.

Een passend logo voor Bijzonder Brabants

Onze onvergetelijke verse groenten uit de Brabantse open lucht willen we herkenbaar maken voor de klant. Deze herkenning willen we onder andere bereiken met een passend logo. Met trots wordt in deze blog het logo gepresenteerd.

Begin december hebben we Sander Kuunders gevraagd om voor ons bedrijf een logo te ontwerpen.
Sander komt uit Deurne en is 23 jaar. Hij heeft in Boxtel op het Sint Lucas gezeten en is nu grafisch ontwerper. We hebben uitgebreid met elkaar gesproken, zodat hij het gedachtegoed van Bijzonder Brabants kon betrekken bij het creatieve ontwerpproces. Naast een logo wilde we ook graag een beeldmerk, wat in de toekomst gebruikt kan worden op bijvoorbeeld kisten en labels. Vele input hebben we aangedragen voor het logo, zoals:
- Iets van de authentieke boerderij de Breemortel;
- Groen of groente, als natuurlijke beleving;
- Vriendelijke letters, niet alleen hoofdletters;
- Makkelijk leesbaar lettertype met name op beeldscherm;
- Brabant herkenbaar met de rood/wit geblokte vlag;
- Warme kleuren en ook te printen in grijstinten;
- Gevoel van beleving ontstaan.
Samen vormden we de eerste gedachten, waarbij we er al snel achter kwamen, dat het niet mee zou vallen om dit alles direct herkenbaar in een logo te verwerken.

Het resultaat waarmee Sander na een paar weken kwam was verrassend. Een mooi herkenbaar beeldmerk met daarbij heel passend de woorden Bijzonder Brabants.

De paarse kleur staat voor passie en dat past prima bij de passie die wij hebben voor onvergetelijke groenten.
De groene kleur staat voor de natuur, de natuurlijke omgeving en het landschap, waarin de groenten worden geteeld.
'Bijzonder' is in een bijzonder lettertype weergegeven, wat heel toepasselijk is voor ons bedrijf, dat bijzonder wil zijn.
En 'Brabants' is in een sierlijk lettertype opgenomen, dat verdient ons Brabant waar we trots op zijn en graag de sier mee maken.

Sander Kuunders is ook trots op het resultaat, wat hij als volgt omschrijft: 'Het logo van Bijzonder Brabants representeert de passie die zit in de echte Brabantse producten en het groene landschap waarin de groenten worden gekweekt, waar wij Brabanders zo trots op zijn'.

Genieten van vergeten groenten.

In de Ossenbeemd waren op donderdagavond ongeveer 60 mensen, die geïnteresseerd waren in vergeten groenten. Mooie verhalen over de historie van groenten en de mogelijkheden van oude groenten in deze tijd kwamen aan bod evenals een bijzonder hapje.

Lammert Neervoort van de Historische Groentehof in Beesel nam de gasten mee in de wereld van de vergeten groenten. De Historische Groentehof in Beesel is een tuin met ruim 550 soorten vergeten, bijzondere en zeldzame groenten en fruit. Er is een geweldige diversiteit aan oude groenten. Zo kennen we allemaal de aardappel, waarvan meestal een 5 tal rassen in de supermarkt te verkrijgen zijn. In 1492 heeft Columbus de aardappel uit midden Amerika mee naar Europa genomen. In werkelijkheid zijn er wel 5000 aardappelrassen. De laatste jaren begint er meer interesse te komen in oude aardappelrassen. Deze zijn kwa smaak, vorm en kleur zeer divers, wel is de kilo opbrengst een stuk lager.

Ook het verhaal van het Heiligboontje was interessant. De gerijpte boon heeft op de navel een afbeelding, die lijkt op engel. Er gaan allerlei verhalen de ronde hoe die engel op dat boontje is gekomen. Zijn het de kabouters, die 's-nachts het engeltje op de boon hebben getekend of zijn het toch de priesters, die hun zilverwerk in de grond hadden verstopt en daar bovenop boontjes hadden gezaaid? Lammert was na ruim een uur nog lang niet uitverteld. Voor degenen die nog meer willen weten, die kunnen op 8 april bij Groei en Bloei gaan luisteren.

In de pauze werden de gasten getrakteerd op een bijzonder gebakje.

Dat gebakje had ik die middag bereid. In dat gebakje had ik pastinaak verwerkt, die vers uit de onvergetelijke groentetuin van de Ossenbeemd kwam. Ook zaten er heerlijke walnoten, honing van bijenhoudersvereniging Sint Ambrosius en een aantal eitjes van mijn scharrelkippen in. Dit alles met wat bakmeel, suiker en boter mocht de oven in. En daarna nog een lekker fris laagje er bovenop gesmeerd, dat bestond uit roomkaas, geperste limoen en poedersuiker. En zo was het eerste Ossenbeemd pastinaak taartje geboren.

Hierna mocht ik vertellen over de Ossenbeemd met zijn onvergetelijke groentetuin. De groentetuin is ruim 200 m2 van het terrein van ongeveer 1,5 hectare, waarop veel diversiteit aan natuur te beleven is. In 2014 hebben daar bijna 9000 bezoekers gratis van mogen genieten. Sinds enkele jaren houd ik
me bezig met de groentetuin. In de tuin willen we mensen kennis laten maken met groenten, die kwa smaak, kleur en vorm minder bekend zijn.  Ook worden ervaringen met elkaar gedeeld over het telen en bereiden van de groenten. De groenten worden op een verantwoorde manier geteeld, waarbij bemesting plaats vindt met organische mest, die van de eigen composthoop komt. Met gaas en netten worden de gewassen beschermd voor de konijnen en de vogels. Ook worden afrikaantjes gepland tegen aaltjes in de bodem. Soms is nog wat extra bescherming voor luizen nodig, zoals bij de paarse tuinboon, waar de toppen uit de plant worden geknepen en een keer wordt gespoten met een mengsel van water, groene zeep en spiritus. Eén van de gasten vertelde, dat de toppen van de tuinboon ook heerlijk zijn om op te eten. Dat gaan we dit jaar natuurlijk proeven. Ieder jaar worden weer nieuwe groenten uitgeprobeerd, zoals bijvoorbeeld de Yacon, die we dit jaar gaan poten.

Voor mij was het wel een bijzondere avond. Voor het eerst een presentatie verzorgen over onvergetelijke groenten en ervaringen delen. Dat smaakt naar meer.

Breuken beleven in Deurne?

Onder onze voeten beweegt de aarde en dat heeft gezorgd voor een grote variëteit aan landschappen. Met de kerstvakantie mochten we genieten van de bergen in Oostenrijk. Afgelopen weekend volgde ik een wandelroute over een zijtak van de Peelrandbreuk op de Stippelberg tussen Milheeze en de Rips. En het toeval wil, dat de Peelrandbreuk waarschijnlijk over de akker van Bijzonder Brabants loopt. 

De Peelrandbreuk is een geologische breuklijn die zijn naam dankt aan de Peel. Grofweg volgt de breuklijn de lijn Roermond - Meijel - Liessel - Deurne - Bakel - Gemert - Uden - Heesch. Deze breuk reikt tot aan het aardoppervlak en scheidt de relatief omhoog bewegende Peelhorst van de relatief omlaag bewegende Roerdalslenk. Recente studies geven aan dat in Nederland de recente bewegingen langs breuken aan het maaiveld niet schoksgewijs verlopen, maar veel meer optreden als langzame, ononderbroken verplaatsingen (2-3 mm per jaar). De laatste grotere aardbevingen op deze breuk waren de aardbeving bij Uden van 1932 en de aardbeving bij Roermond op 13 april 1992.

Door de breuk zijn de grondlagen aan de beide zijden verschillend. Het hogere deel de horst is natter dan het lagere deel de slenk. Op het lagere deel is door regen en wind steeds grond aangevuld.

De grond bij de boerderij van Bijzonder Brabants heeft ook een behoorlijk hoogteverschil. Hierbij was het al opgevallen, dat de hoogst gelegen grond het natst was. Om die reden ben ik me samen met de architect gaan verdiepen in de ligging van de Peelrandbreuk.

In Deurne in de wijk Heiakker is de Peelrandbreuk herkenbaar gemaakt in de wijk met een typische bomenrij.
Het afgelopen jaar is veel onderzoek gedaan en informatie verzameld met het initiatief 'Breuken beleven' in Gemert Bakel. Het doel van dat initiatief is om op een leuke manier meer te leren over het landschap waarin we als burgers leven en om de nietsvermoedende passant te informeren over deze mooie geofysische verschijnselen.

Inmiddels ben ik in contact gekomen met mensen, die bij dit project betrokken zijn. Een eerste kaartje heb ik al ontvangen, waarop met de rode lijn is aangegeven, waar de Peelrandbreuk naar verwachting loopt. De locatie van Bijzonder Brabants is zwart omlijnd en met de pijl aangegeven. Mensen van TNO gaan met hun kennis de precieze ligging op het perceel in beeld brengen.

Benieuwd ben ik naar de uitkomst. Het zou mooi zijn als de Peelrandbreuk over de akker van Bijzonder Brabants loopt. Het idee is om dat ook zichtbaar te gaan maken, met een Peelrandbreuk pad, waarmee de ligging wordt gemarkeerd. Ook zal bij de teelt van groenten rekening gehouden worden met de gewenste vochtigheid voor de planten.

Met de Peelrandbreuk kunnen we Bijzonder Brabants nog meer bijzonder maken.

Slow Food Nederland; Lekker, Puur en Eerlijk

Deze week ben ik lid geworden van Slow Food Nederland. Los van het feit, dat Slow Food niet Brabants klinkt, passen de activiteiten van Bijzonder Brabants wel prima bij de doelstellingen van deze organisatie. 

Slow Food is een internationale beweging die vindt dat voedsel lekker, puur en eerlijk moet zijn. Daarmee wordt bedoeld dat ons eten goed moet smaken; dat het zonder schade voor de leefomgeving, het dierenwelzijn en de gezondheid moet worden geproduceerd en dat producenten een eerlijke vergoeding moeten krijgen voor hun werk.

Ontstaan als reactie op fast food
Slow Food werd opgericht in 1989 als reactie op fast food, op smaakvervlakking en de 
toenemende eenvormigheid van voedsel. De beweging streeft naar smaakvolle producten van goede kwaliteit, die duurzaam zijn geproduceerd.
Slow Food-leden houden niet alleen van ambachtelijke producten van uitstekende kwaliteit maar zijn tegelijkertijd geïnteresseerd in de herkomst ervan, in de productiewijze, de economische en politieke context. Daarbij pleit de beweging voor behoud van authentieke soorten en rassen en biodiversiteit, waarmee we veelzijdigheid in soorten en rassen beogen. Dit sluit prima aan bij Bijzonder Brabants, waar groenten op een verantwoorde wijze in de Brabantse grond in de open lucht worden geteeld.
Verder bevordert Slow Food de vorming van voedselgemeenschappen, een economisch model dat rechtvaardige, duurzame productie voorstaat en onderlinge banden binnen een gemeenschap versterkt.

Wat is Slow Food nu
Kleinschalige producenten en smaakbewuste, kritische consumenten vinden elkaar in Slow Food.
De beweging telt inmiddels ruim 100.000 leden in 150 landen en is uitgegroeid tot een wereldwijd actief netwerk. In Nederland zijn er ongeveer 3.000 leden.

De Slow Food organisatie bestaat uit:

- Convivia (regionale afdelingen)

- Youth Food Movement (YFM)

- Commissie Ark van de Smaak

- Slow Food Nederland (landelijke organisatie) 

- Slow Food International (internationale organisatie)

Meer hierover op de website van Slow Food.

In Brabant is ook een regionale afdeling die eigen activiteiten organiseert. Op die manier hoop ik in 2015 in contact te komen met Slow Food leden, die ook de passie hebben om mensen van (h)eerlijke Brabantse producten te laten genieten.