De groenten hebben geen vakantie

Het is vakantietijd met zomerse temperaturen en de afgelopen dag lekker regen. Onze groenten groeien schitterend op het land, wat op 23 augustus te zien is tijdens de open tuindag. Jammer genoeg lukt het niet om alles te verkopen. Vele mensen zijn met vakantie en diverse restaurants hebben een vakantie sluiting. Wat nu met onze bijzondere groenten?

Bijna 200 kilo courgettes in allerlei kleuren en vormen, ruim 50 kilo augurken en 20 kg bonen (Purple Queen) hebben we de afgelopen week geoogst. Dat is veel meer dan we deze week hebben verkocht. Aan de ene kant gaat het goed omdat we we de teelt op een verantwoorde manier onder controle hebben. Aan de andere kant jammer, omdat we deze producten nog niet allemaal vers kunnen verkopen. Hierbij komt ook, dat in deze zomerperiode een aantal restaurants enkele weken sluiten. Restaurants in het hogere segment, waar de gasten voor een belangrijk deel uit het zakelijk segment komen.

Onze groenten vinden op verschillende manieren de weg naar de consument:

• restaurants in eens straal van 25 kilomete met een chefkok, die graag hun gasten verrast met bijzondere groenten;
• Freshweb en het Verskantoor
• 't Streeckhuijs, dat producten verkoopt direct van de boerderij en met een duidelijke herkomst.

Het jaar 2015 is voor Bijzonder Brabants een jaar om veel uit te proberen. Welke bijzondere groenten groeien in de open lucht op de Breemortel en via welke afzetkanalen kunnen we onze groenten verkopen. Daarnaast is het belangrijk om het verhaal van Bijzonder Brabants bekend te maken. De social media (Twitter, Facebook, LinkedIn, Weblog) en de website www.bijzonderbrabants.nl  zijn hierbij ondersteunend. Op zondag 23 augustus houden we onze 2e open tuindag van 1200 tot 1600 uur.

Ons overschot aan bijzondere groenten weggooien is het laatste wat we willen. Wij willen geen voedselverspilling. Het streven is om al onze groenten voor een eerlijke prijs te verkopen. De geoogste producten, waarvoor we geen afzet hebben gaan op dit moment naar de voedselbank. Op die manier komen verse groenten bij mensen terecht, die deze groenten zelf niet kunnen/zullen kopen.

Courgette met ui

De courgettes en de augurken zijn we deze week gaan inmaken. Voor de augurken heb ik een oud recept gekregen van mijn moeder. De augurken worden in kleine blokjes gesneden, waaraan gesneden uien worden toegevoegd met speciale kruiden en zoetzuur.
Voor het inmaken van de courgettes heb ik vorige week de nodige inspiratie opgedaan bij 'Betsie's Hof' in Asten Heusden, waar Betsie de oude traditie van het inmaken voortzet en daar graag over verteld.
Deze week hebben we ruim 300 potjes met augurken en courgettes gemaakt. Op zondag 13 september op de Markt Groen Deurne in de Ossenbeemd zullen deze te koop zijn en natuurlijk ook in 't Streeckhuijs. De eerste streekproducten van boerderij de Breemortel zijn geboren.
De komende tijd gaan we verder nadenken over hoe we onze groenten op een verantwoorde manier kunnen conserveren.

Eén van mijn werkzaamheden is het zoeken naar passende afzetkanalen.
Het bijzondere van onze groenten is, dat daar geen reguliere marktplaats voor is waar vraag en aanbod bij elkaar gebracht wordt. Het is pionieren om afnemers te vinden, die graag met bijzondere verantwoord geteelde groenten aan de slag willen.
Vorige week heb ik Ron Mulders oud directeur van Veiling ZON op bezoek gehad op boerderij de Breemortel. Hij is Pommeron gestart, een online versmarkt met een mooi en verrassend assortiment van verse groente en heerlijk fruit. Onze eerste producten staan inmiddels op www.pommeron.com .
Voor de consument verken ik op dit moment de mogelijkheden om binnen een straal van 25 km de afzet te verbreden. Mensen uit Eindhoven of Venlo komen niet allemaal naar 't Streeckhuijs in Deurne om een Sikkim, Blauwe Sint Galler aardappel of Heilig Boontje te kopen.

Mocht je als lezer van mijn blog ideeën of suggesties hebben, dan zijn die van harte welkom via mail info@bijzonderbrabants.nl of telefoon 06-46115613.

'Wie zaait zal oogsten'

'Wie zaait zal oogsten' is een oud gezegde, wat zeker van toepassing is voor Bijzonder Brabants. Voor de groei van de groenten is het gezegde letterlijk van toepassing. Voor de afzet van de groenten is het gezegde ook zeker van toepassing. Dat betekent investeren in een relatie met de afnemers als basis voor de afzet van de bijzondere groenten.

'Wie zaait zal oogsten' 
Er zijn ruim 60 verschillende gewassen gezaaid/gepoot. Niet alle gewassen, die we gezaaid hebben
gaan we oogsten. Zo is het bij de heilige boontjes pas bij de derde keer zaaien gelukt om deze goed te laten groeien. Om dat mogelijk te maken hebben we de zaden en kleine plantjes beschermd met een climadoek tegen de bonenluis en de vogels.
In de proeftuin is de oude sla soort Brave Hendrik niet uitgekomen. Waarschijnlijk is het zaad niet gekiemd. Nieuwe poging volgt, waarbij het zaad eerst een week in de diepvries wordt gelegd om een extra 'koude stoot' te krijgen. Hopelijk kiemt het zaad daarna wel, zodat we volgend jaar de eerste Brave Hendrik hebben. Deze plant is namelijk winterhard.
Gelukkig is het gros wat we gezaaid hebben wel goed opgekomen en de eerste gewassen worden al geoogst. Onderstaand een foto impressie.

Augurk - Kleine Groene Scherpe

Hendriks peul - ongekookt al een snack

Courgettes assortiment

Spek - kersen van heel oude boom

Bonen -Purple Queen 

Koolrabi - Weense Blauwe

De afzet van de bijzondere groenten. 

't Streeckhuys Haageind Deurne

Hier is zeker het gezegde 'Wie zaait zal oogsten' van toepassing. Bij boerderij de Breemortel vindt geen huisverkoop plaats. De groenten zijn te koop bij 't Streeckhuys in Deurne. Deze winkel is op 3 mei geopend en levert seizoensproducten, streekproducten en producten direct van de boerderij. De eerste ervaringen is, dat de mensen de groenten eerst moeten kennen, voor dat ze deze kopen. Zo loopt de bijzondere groene kapucijner niet. De kapucijner oogt van buiten minder, maar het gaat om de erwt die in de schil zit. Daarnaast zijn er veel mensen die de kapucijner als groente niet kennen. Na een eerste kennismaking wordt de Hendriks peul wel goed verkocht. Deze heeft een bijzondere smaak en oogt ook mooi.

Chefkok Ivo Verhees van Het Woold

De start van de verkoop van groenten aan restaurants in de regio (binnen een straal van 25 km) loopt naar tevredenheid. Hierbij probeer ik steeds contact te leggen met chefkoks van restaurants, die bij Bijzonder Brabants passen. Dat wil zeggen, dat de chefkok bewust bezig is met groenten en daarbij hecht aan de herkomst en de manier waarop de groenten geteeld zijn. Onze bijzondere groenten onderscheiden zich in smaak en/of kleur. Inmiddels hebben al diverse koks de unieke groentetuin met meer dan 60 groenten bezocht. Op die manier zijn de restaurants in staat om hun gasten een stukje beleving mee te geven met de groenten, die geserveerd worden. Het aantal restaurants hopen we de komende maanden nog uit te breiden.

De weblog heeft inmiddels een andere frequentie gekregen. Op Facebook ben ik sinds kort ook actief, waar actualiteiten en mooie foto's met regelmaat geplaatst worden.

Bijzonder Brabants groeit. Zondag 12 juli onvergetelijke groenten beleven

Bijna alles is gezaaid en er wordt al geoogst bij Bijzonder Brabants. In de groentetuin van boerderij de Breemortel groeien meer dan 60 bijzondere gewassen. Het straatnaambord 'Peelrandbreukpad'is onthuld en de oude boerderij wordt herbouwd. Bijzonder Brabants groeit.

Het is onmogelijk om in mijn blog alles te vertellen wat er op dit moment gebeurd. Vanaf 1 december 2014 zijn we aan de slag gegaan op boerderij de Breemortel. Ruim een half jaar later zijn de eerste onvergetelijke groenten geoogst. De eerste chefkoks zijn aan de slag gegaan met de groenten en in 't Streeckhuys in Deurne kunnen de groenten gekocht worden. Veel enthousiaste reacties hebben we ontvangen en mensen willen graag zien hoe deze verse groenten groeien in de Brabantse open lucht. Voor geïnteresseerden  is het mogelijk om op zondag 12 juli tussen 11:00 en 15:00 uur een kijkje te komen nemen in onze onvergetelijke groentetuin en om iets te proeven. Daarnaast kunnen ook onvergetelijke groenten gekocht worden, zoals de Hendriks Peul, de Platte Witte Meiraap en de Weense Blauwe Koolrabi.

Dwars door de groentetuin van boerderij de Breemortel loopt de Peelrandbreuk. Dat is een
geologische breuklijn, die loopt van Uden naar Roermond.  Deze breuklijn laat nagenoeg geen water door, waardoor links en rechts van de breuklijn een groot verschil is in de grondwaterstand. Op dit moment is de grondwaterstand op het lage deel (de slenk) ruim 3 meter lager, dan op het hoge deel (de Horst). Op deze breuklijn is een pad aangelegd. Vreemd is het om na regen te ervaren, dat de grond op het hoge deel veel natter is dan op het lage deel. Met behulp van een geoloog is in februari de breuklijn exact gelokaliseerd.  Tijdens het bezoek van het college van B&W van Deurne hebben burgemeester Hilko Mak en wethouder Nicole Lemlijn de naam van dit pad onthuld, het Peelrandbreulpad. Op 12 juli kan over de Peelrandbreuk gelopen worden.

De groentetuin is iedere dag weer een bijzondere beleving, door dat de natuur hier dagelijks voor verandering zorgt. Samen met de HAS studenten, twee vakantiekrachten, Marianne en Dirk hebben we het voor elkaar gekregen om de tuin in te richten, de grond te bewerken, te zaaien en zijn we nu
aan het oogsten. Niet alles gaat zoals wij dat verwachten. Maar de Heilige Boontjes staan er na de derde keer zaaien voor het eerst wel prima op. Ook hebben we quinoa gezaaid, wat naar onze beleving niet uit kwam. Het hele perceel stond volgens ons vol  met het onkruid melganzevoet, maar nu blijkt quinoa familie te zijn van de melganzevoZet en hebben we wel quinoa. Bij alle gewassen zijn infoborden geplaatst met informatie over het gewas, de teeltwijze en de bereiding.

Naast de in aanbouw zijnde oude langgevelboerderij is een hoogstamboomgaard aangelegd. Hierin zijn twee oude fruitbomen blijven staan, Van de kersenboom hebben we inmiddels heerlijke spekkersen gegeten. In maart zijn een aantal nieuwe hoogstamfruitbomen geplant, zoals de Mierlose kers en de Brabantse Bellefleur. Onder de bomen hebben we een grasmengsel gezaaid, wat prima is gegroeid. Sinds kort hebben we twee jonge koeien, die van het gras genieten en van de schaduw van de bomen. Rond de boerderij proberen we het landschap in te richten, zoals dat vroeger rond een Brabantse boerderij was. De oude lindebomen worden gespaard en er is een bonte Brabantse heg met diverse planten om het perceel geplant.

In de blog slechts enkele belevingen op boerderij de Breemortel, maar iedere dag is er weer iets nieuws te beleven. Graag delen we deze beleving met geïnteresseerden op zondag 12 juli a.s.

Veel slaagt, maar niet alles

Er is veel te beleven op en om boerderij de Breemortel. Vandaag de primeur voor de peultjes. De Heilige boontjes willen niet. De eerste informatiebordjes zijn geplaatst. Zelf geslaagd voor een cursus. De HAS studenten hebben Bijzonder Brabants gepresenteerd op het HAS Year Event. 

Op vrijdag 19 juni hebben we de eerste kilo's peultje geplukt. Peultjes van het ras Hendriks, Rijspeul Hendriks groeit lang door, met een lange oogstperiode. Zeer betrouwbaar en sterk ras. Weinig gevoelig voor ziektes. De Hendriks kan een hoogte krijgen van ruim 2 meter. Onze eerste peultjes zijn heerlijk. Vers van de plant zijn ze smakelijk en knapperig in de mond. De eerste peulen zijn als primeur gebracht naar de chefkoks van de restaurants De Heerlykheid, Golfbaan het Woold en De Eetkamer.

De Heilig Boontjes zijn na de eerste twee keer zaaien slecht opgekomen. De eerste keer was het vermoeden, dat dit kwam door de ritnaald en het schrale weer. Na de tweede keer zaaien hebben we de bonen beschermd voor de ritnaald met een kruidenextract (Tercol). Er kwamen iets meer bonen uit, maar nog veel te weinig. Dit keer vermoeden we dat de oorzaak is de bonenluis. En het kleine beetje dat wel uitkwam ging verloren door de vogels. Nu zijn ze de derde keer gezaaid, waarbij de boontjes  bij het zaaien direct beschermd zijn voor de bonenluis. Voor opkomst worden ze afgedekt met een doek voor vogelbescherming.

Om verantwoord groenten te kunnen telen is het van belang om goed voor de planten te zorgen.
Hiervoor heb ik in de maand mei en juni de cursus 'Uitvoering gewasbescherming' bij Citaverde gevolgd. Inmiddels geslaagd en deze week mijn certificaat ontvangen waarop mooi vermeld staat 'Vakbekwaam medewerker teelt'. In die weken ben ik weer wat wijzer geworden, maar iedere dag leer ik nog bij over de groenten en alles wat er in de bodem gebeurt.

Op dinsdag 16 juni werd op de HAS in Den Bosch het HAS Year Event georganiseerd, waarbij ik aanwezig was. Het event wordt gehouden als brede ontmoeting tussen de HAS en haar relaties. Een onderdeel van deze middag was de BO Expo:een HAS-brede posterexpositie van de lopende afstudeerprojecten van alle opleidingen. De drie studenten, die bij Bijzonder Brabants hun afstudeerproject uitvoeren presenteerden zich ook op deze middag. Het was mooi om te zien hoe zij mijn bedrijf op die manier aan een breed publiek presenteerden. Daarnaast was het interessant om van andere afstudeerprojecten informatie te krijgen.

Op boerderij de Breemortel wil ik graag mijn passie voor groenten overbrengen op andere. Hiervoor zijn we voor alle groenten informatiebordjes aan het opstellen. We wilden hiervoor oer degelijke standaards hebben met duidelijk leesbare bordjes. De gewenste standaards konden we nergens kopen. Eén van de HAS studenten heeft er nu voor gezorgd, dat deze standaards naar onze wens zijn gemaakt. Op deze standaard zijn de teksten emt kleurenfoto's geplakt, die professioneel geprint zijn door het Deurnese bedrijf DuoStyle. Over enkele weken zijn meer dan 60 groenten en ook de fruitbomen van een mooie bord met toelichting voorzien.

Een rondje over de plak

Een grote diversiteit aan groenten is inmiddels gezaaid en geplant. Er is volop werk op het land. Zaaien, planten, schoffelen, beregenen en de gewassen voor de vogels beschermen. Gelukkig zijn er Joep en Marco, die examen hebben gedaan en de HAS studenten die mee helpen met het werk. In deze blog een aantal foto's van de laatste week. 

De eerste meirapen zijn geoogst. Het is de platte witte meiraap. Jammer genoeg zijn deze licht aangetast door de larve van de koolvlieg, waardoor deze wat bruine randen hebben en soms licht aangetast zijn. Inmiddels is er een gewasbeschermingsmiddel met kruiden (oa knoflook) toegediend om de larve te verdrijven.  Los hiervan is de knol verder prima te gebruiken en we hebben al genoten van een heerlijke meiraap soep.

Er zijn de afgelopen week ruim 5000 planten gepoot, welke in perspotjes gezaaid zijn bij de plantenkweker Brabant Plant. Op de foto worden de Hilds Ideal spruiten geplant. Een oud ras spruitjes met de bijzondere bittere smaak van vroeger en de kleine harde spruiten. Op de foto hieronder zijn de spruiten en de koolrabi planten afgedekt met een doek ter bescherming voor de vogels.

De kapucijners staan in bloei met schitterende paarse bloempjes. Het blad van het bloempje smaakt ook heerlijk.

De peulen van het oude ras Hendriks staan inmiddels ook in bloei. Over twee weken hopen we de eerste peultjes te kunnen oogsten.








De Blaue Sint Galler aardappel en de Rote Emma aardappel staan er goed op. Met een kruidenextract hopen we de ritnaald verdreven te hebben en een eerste bescherming voor de phytophtera schimmel heeft plaatsgevonden. Bescherming voor phytophtera vindt plaats door een beschermlaag op het jonge blad aan te brengen, waardoor het blad op die plek niet aangetast wordt door de schimmel.

Dit is een korte impressie. Inmiddels hebben we meer dan 50 verschillende soorten onvergetelijke groenten op het land staan.

Alle duiven op de ......

'Alle duiven op de Dam' zongen Gert en Hermien. Was dat maar waar. Voor mijn gevoel zijn alle duiven op boerderij de Breemortel en daar ben ik niet zo gelukkig mee.

In de mei maand hebben we veel bijzondere groenten gezaaid en gepoot. Zo zijn op 11 mei de spruiten van het oude ras de Hilds Ideal geplant.  Een klein hard spruitje van vroeger met een echte bittere smaak.

Jammer genoeg zijn er meer liefhebbers voor deze lekkere spruitjes. De konijnen kunnen er gelukkig niet bij omdat het hele perceel omheind is met dassengaas, welke zelfs in de grond zit. Op 25 mei 1e pinksterdag 's-avonds toen ik de sproeier aan ging zetten zag ik, dat de vogels, volgens mij de duiven, de koolrabi en de spruiten behoorlijk aan het aanpikken waren. Zo op 2e pinksterdag een vogelverschrikker gemaakt en deze 's-morgens tussen de koolplanten geplaatst.

Het resultaat was, dat de daaropvolgende dagen de duiven weg bleven en de planten herstelden goed. Maar op zaterdagmorgen 30 mei kwam ik op het land en zag ik dat de vogels, ondanks de vogelverschrikker opnieuw de koolplanten aan het aanpikken waren en de pas herstelde malse jonge blaadjes hadden daarbij de voorkeur. En wat dan te ondernemen. Op hetzelfde moment heb ik besloten een doek over alle koolplanten te leggen. Samen met mijn vakantiewerkers hebben we deze klus geklaard. Het is geen mooi gezicht deze doeken op het land.

Op zaterdagmiddag tijdens de werkmiddag op Natuurcentrum de Ossenbeemd, waar ik me bezig houd met de onvergetelijke groentetuin heb ik mijn ervaringen met de duiven verteld. En daar weer nieuwe ideeën aangedragen gekregen om de duiven te weren. Van een van de vrijwilligers heb ik een tape (soort muziekbandje of computertape) gekregen, welke ik op een lengte van ongeveer 10 meter tussen twee paaltjes ga spannen. Bij wind geven deze een 'zoemerig'geluid, waar de duiven een hekel aan hebben. Donderdag 4 juni gaan we weer planten en gaan we deze tape er bij zetten.
Alle ideeën om de duiven te weren zijn van harte welkom.

Gewasbescherming op een verantwoorde manier

Een aantal weken geleden hebben we geconstateerd, dat er ritnaalden in de grond zitten, welke de aardappelen aantast. De afgelopen weken hebben we onderzocht hoe we hiermee om kunnen gaan. We gaan met een biologisch middel spuiten en daarmee proberen het aantal ritnaalden sterk terug te brengen en daarnaast proberen we de plant te versterken.

Het positieve is dat er behoorlijk wat aardappelen aan het uitkomen zijn. Met de HAS studenten en Piet van der Haas (teelt adviseur bij Mertens) hebben we de aanpak besproken. Een paar weken terug hebben we er voor gekozen om het perceel op diverse plaatsen te onderzoeken op de aanwezigheid van ritnaalden.
Dat hebben we gedaan mbv, een vangpijp. Dat is een PVC pijpje van ongeveer 40 mm doorsnee en 50 cm lang. In het pijpje zijn een aantal gaten geboord, waardoor de ritnaald kan. He t pijpje wordt gevuld met zemelen en wat nat gemaakt. Daarna aan de onder en bovenzijde een dop en het pijpje 40 cm in de grond plaatsen., Na ongeveer 10 dagen mochten de buisjes uit de grond en konden we de ritnaalden tellen. Op meerdere plaatsen zaten 0 tot 3 ritnaalden in het buisje. Conclusie was nu zoeken naar een verwantoord manier om de aardappelplant te beschermen tegen de ritnaald.

Daarnaast hebben we uitgezocht welke gewassen nog meer vatbaar zijn voor de ritnaald. Dat zijn met name de gewassen, die hun vrucht in de grond hebben, zoals wortelen, koolrapen en pastinaken. We hebben ervoor gekozen om van deze gewassen dit jaar minder m2 te zaaien, om zo de risico's te beperken.

Op advies van Piet van der Haas gaan we nu spuiten met het middel Tercol (www.gezondegroei.com/producten/2/tercol). Dit is een biologisch middel, dat het gewas onaatrekkelijk maakt voor de ritnaald. Ook de bodem wordt onaantrekkelijk gemaakt door de geur
van het middel, dat de ritnaald afstoot. Daarnaast is Tercol gewasversterkend. Dat wordt komende week het land op met de rugspuit. Ongetwijfeld mag ik sommige mensen die mij zien spuiten uitleggen wat ik aan het doen ben, want een spuit wordt vaak geassocieerd met schadelijke stoffen. In  deze situatie is dat niet het geval.

Verantwoord telen houdt voor ons in, dat wij proberen te zorgen voor optimale bodemomstandigheden. Hierdoor groeien er sterke planten, welke beter bestand zijn tegen ziekten. Bij de keuze van de gewassen en rassen kiezen we rassen, welke niet/minder vatbaar zijn voor ziekten. Op dit gebied moet ik zelf nog veel leren. Deze week ben ik gestart met een vijfdaagse cursus gewasbescherming bij Citaverde. Ik hoop daar veel te leren over preventie en het tijdig herkennen van ziekten, plagen  en onkruiden.

De afgelopen week heeft het weinig geregend. Prima weer om onkruid te schoffelen. Zo hebben op zaterdag een drietal scholieren de kapucijners, peulen en de suikermais geschoffeld. Ook dat is een verantwoorde manier van gewasbescherming. De plant krijgt zo voldoende licht en voedingsstoffen om een sterke plant te worden met (h)eerlijke groenten.